प्रधानमंत्री जन धन योजना (PMJDY)
pradhan mantri jan dhan yojana in marathi ही एक सरकारी योजना आहे जी 15 ऑगस्ट 2014 रोजी भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सुरू केली होती. आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील लोकांचे बँक खाते असण्याची आणि त्यासंबंधित लाभांचा त्यांना उपभोग घेता यावा याची योजना ही योजना करते. भारतातील प्रत्येक कुटुंबाचे किमान एक बँक खाते असावे आणि त्यांना इतर बँकिंग सुविधांमध्येही प्रवेश मिळावा हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे. ही योजना खातेदाराला रु. 2 लाख किमतीचे इनबिल्ट अपघात विमा संरक्षण देखील प्रदान करते. या योजनेचा लाभ घेणाऱ्या व्यक्तीला रुपे डेबिट कार्ड देखील दिले जाईल जे त्याला/तिला नियमितपणे पैसे काढण्याची परवानगी देईल. PMJDY खाते कोणत्याही व्यवसाय प्रतिनिधी (बँक मित्र) आउटलेटमध्ये किंवा बँकेच्या शाखेत उघडले जाऊ शकते. चेकबुक सुविधेशिवाय PMJDY अंतर्गत उघडलेले खाते हे 0 बजेट खाते असते त्यामुळे कोणतेही शिल्लक ठेवायची आवश्यकता नाही .
PMJDY खाते उघडण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे
एखादी व्यक्ती खालीलपैकी कोणतीही कागदपत्रे तयार करून या योजनेअंतर्गत खाते उघडू शकते.pradhan mantri jan dhan yojana in marathi
- वाहन चालविण्याचा परवाना
- पासपोर्ट कायम खाते क्रमांक (पॅन कार्ड)
- आधार कार्ड
- मतदार ओळखपत्र
- नियामकाशी सल्लामसलत करून केंद्र सरकारने अधिसूचित केल्यानुसार खालील कागदपत्रे.
- राजपत्रित अधिकार्‍याने जारी केलेले पत्र ज्यामध्ये अर्जदाराचे साक्षांकित छायाचित्र देखील समाविष्ट आहे.
- राज्य किंवा केंद्र सरकारचे विभाग, सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रम, सार्वजनिक वित्तीय संस्था, व्यावसायिक बँका किंवा नियामक/वैधानिक प्राधिकरणांनी जारी केलेल्या व्यक्तीचे छायाचित्र असलेले ओळखपत्र.
खातेदाराकडे वैध ओळख पुरावा नसल्यास काय करावे?
pradhan mantri jan dhan yojana in marathi रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) च्या मते, ज्या व्यक्तीकडे वरीलपैकी कोणताही ओळखीचा पुरावा नाही ती बँकेत 'छोटी खाती' उघडू शकते. स्वयं-साक्षांकित छायाचित्र देऊन आणि बँकेच्या अधिकाऱ्याच्या उपस्थितीत स्वाक्षरी/अंगठ्याचा ठसा देऊन 'छोटे खाते' उघडता येते. या खात्यांना काही मर्यादा आहेत ज्यांचे खातेधारकाला पालन करावे लागेल. व्यक्तीकडे रु. 1 लाखापेक्षा जास्त क्रेडिट असू शकत नाही आणि मासिक आधारावर रु. 10,000 पेक्षा जास्त काढू शकत नाही. खात्यातील शिल्लक कधीही रु.50,000 च्या पुढे जाऊ नये. एक लहान बँक खाते फक्त एका वर्षाच्या कालावधीसाठी सक्रिय असेल आणि खाते उघडल्यापासून एक वर्षाच्या आत खातेधारकाने वैध ओळख पुरावा प्रदान केला असेल तर ते आणखी बारा महिने सक्रिय राहण्याची परवानगी दिली जाईल.
PMJDY अंतर्गत व्यक्तीला विशेष फायदे मिळू शकतात
- एक लाख रुपयांचे अपघाती विमा संरक्षण.
- किमान शिल्लक आवश्यक नाही.
- खातेदाराचा मृत्यू झाल्यास, लाभार्थीला रु. 30,000 चे जीवन संरक्षण दिले जाईल.
- पैशाचे सुलभ हस्तांतरण.
- खातेदाराला ठेवीवर व्याज मिळेल.
- खातेदाराला विमा आणि पेन्शन उत्पादनांमध्ये प्रवेश मिळू शकतो.
pradhan mantri jan dhan yojana in marathi लाभार्थी PMJDY अंतर्गत वैयक्तिक अपघात विमा अंतर्गत दावा प्राप्त करण्यास पात्र असेल, जर खातेदाराने अपघाताच्या तारखेसह अपघाताच्या तारखेच्या 90 दिवसांच्या आत किमान एक यशस्वी व्यवहार करण्यासाठी त्याचे/तिचे रुपे डेबिट कार्ड वापरले असेल.
सरकारी योजनेचा लाभार्थी असलेल्या व्यक्तीला PMJDY खात्याअंतर्गत थेट लाभ हस्तांतरण सुविधेचा लाभ घेता येईल.
खातेदाराला ओव्हरड्राफ्ट सुविधेचा आनंद घेता येईल जर त्याने/तिने त्याचे/तिचे खाते सहा महिन्यांच्या कालावधीसाठी यशस्वीरित्या ऑपरेट केले असेल.
ओव्हरड्राफ्ट सुविधा कुटुंबातील एका खात्यात उपलब्ध असेल, शक्यतो जर खातेदार घरातील महिला सदस्य असेल.